Ból jest nieodzownym elementem życia każdego sportowca. Przetrenowanie, kontuzje – przyczyn dyskomfortu może być bardzo wiele. Nie zawsze mając możliwość skorzystania z fachowej pomocy masażysty lub fizjoterapeuty, trzeba szukać też alternatywnych środków i sposobów radzenia sobie z dolegliwościami. Jedną z nich jest metoda elektrostymulacji TENS. Co to takiego?
Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) – jest to przezskórna stymulacja nerwów w celu blokowania informacji bólowych. Wysyłany przez urządzenia do elektrostymulacji impuls elektryczny o niskiej amplitudzie blokuje informację o miejscu oraz nasileniu bólu, bo dociera do mózgu szybciej niż informacja pochodząca z chorego miejsca. Elektrostymulacja może być również wykorzystywana jako przyczynek do wytwarzania naturalnych substancji przeciwbólowych – beta-endorfin. Siła ich działania jest porównywalna do morfiny i innych związków opiatowych!
Wskazaniem do rozpoczęcia terapii za pomocą TENS mogą być między innymi:
– przewlekłe bóle kręgosłupa, stawów, nerwobóle,
– bóle ostre: pooperacyjne, pourazowe, rwa kulszowa, barkowa,
– bóle porodowe i poporodowe,
– bóle i urazy związane z uprawianiem sportu,
– zaburzenia ukrwienia, trudno gojące się rany, owrzodzenia, odleżyny,
– zaburzenia aktywności mięśni i nerwów dna miednicy – np. przy nietrzymaniu moczu, zaburzeniach erekcji,
– leczenie zaburzeń funkcji narządów spowodowanych uciskiem na korzenie nerwowe (zaburzenia wzroku),
– łagodzenie objawów choroby lokomocyjnej, nudności po znieczulaniach operacyjnych.
Obecnie urządzenia do elektrostymulacji są małe i niezbyt skomplikowane w obsłudze. Jednak wybór tej metody terapii leczniczej powinien być poprzedzony konsultacją z lekarzem prowadzącym, który ustali, czy nie zagrozi ona ogólnemu stanowi naszego zdrowia. Nie dla każdego bowiem elektrostymulacja jest bezpieczna.
Unikać jej muszą:
– chorzy na nowotwory złośliwe
– osoby, u których aktualnie przebiega infekcja z gorączką
– kobiety w ciąży
– osoby chorujące na serce (w tym pacjenci po wszczepieniu rozrusznika serca)
– osoby z nadciśnieniem i niedociśnieniem
– dzieci
– osoby o ograniczonej świadomości, chore psychicznie, epileptycy
W terapii TENS stosowane są różne rodzaje impulsów. Ich natężenie dobierane jest w zależności od rodzaju i intensywności bólu.
- o niskiej częstotliwości /1-2 Hz/
- o wysokiej częstotliwości /50-200Hz/
- o krótkich impulsach /0,01-3ms/
- o długich impulsach /10-60ms/
TENS niskiej częstotliwości (APL-TENS / Acupuncture Like TENS / AL-TENS) to impulsy elektryczne stosowane w elektrostymulacji, które mają stosunkowo niską częstotliwość oraz dość duże natężenie – do 100 mA. Czas trwania impulsu – 200 mikrosekund. Zabieg trwa około 25 minut. Amplituda impulsu jest modulowana. Prąd stosuje się o takich wartościach, aby nie wywoływać skurczów mięśni.
TENS wysokiej częstotliwości, czyli TENS konwencjonalny (C-TENS) charakteryzuje stosunkowo wysoka częstotliwość impulsu oraz małe natężenie. Czas trwania impulsu to 50 do 100 mikrosekund a czas trwania zabiegu jest dość zróżnicowany – od 30 do 90 minut.
TENS uderzeniowy (BURST) – uderzenia seriami impulsów. Jest to nowoczesna metoda, stosowana w najnowszych aparatach, polegająca najczęściej na aplikacji dwóch uderzeń po kilka impulsów. Najczęściej stosuje się częstotliwość impulsów 200 Hz. Jest bardziej tolerowany przez pacjentów, a działanie utrzymuje się aż do 4 godzin. Jest to rodzaj impulsów stosowany szczególnie w leczeniu bólu głębokiego i bólu przewlekłego.
TENS krótki intensywny (Brief Intense lub HI-FI TENS). Jest to dość podobny do TENS wysokiej częstotliwości. Stosuje się tu częstotliwość impulsów 100 Hz, a czas ich trwania to 200 mikrosekund. Natężenie jest tu najwyższe z tolerowanych przez człowieka i powoduje skurcz tężcowy oraz znieczulenie po około 15 minutach.
TENS modulowany, to metoda, gdy jeden z parametrów (częstotliwość lub natężenie) jest modulowany. Ten sposób modulacji wywołuje wrażenie masażu. Czas trwania zabiegu wynosi zazwyczaj 15 minut. Metoda ta jest najczęściej wskazana w przeczulicy. Można ją też zastosować, gdy TENS tradycyjny lub uderzeniowy nie przynosi pozytywnych efektów.
